In de kern Zevenbergen worden de Roode Vaart Noord en Zuid weer met elkaar verbonden door een openwatergedeelte en een lange duiker. ‘De werkzaamheden volgen elkaar snel op. Er is elke dag wel iets nieuws te zien,’ zegt wethouder Danny Dingemans (VVD) van gemeente Moerdijk. ‘Dankzij het plaatsen van de stalen damwanddelen zijn de contouren van de haven al goed zichtbaar. Nu is het zaak om de havenkanten verder te construeren en de havenbak op de juiste diepte uit te graven. Dat laatste gebeurt in verschillende fases. Inmiddels is de aannemer ook begonnen met de aanleg van de zogeheten overkluizing. Hiervoor wordt een duiker geplaatst, zo groot als een fietstunnel. Ondanks de maatregelen vanwege het coronavirus, loopt het project goed op schema. Er wordt gestaag doorgewerkt.’
Vraag en aanbod
De aanleg van de haven in Zevenbergen is één deel van het project, minstens zo belangrijk is de inlaat bij de sluis Roode Vaart, een werk van waterschap Brabantse Delta. Dat extra water nodig is, hebben de droge zomers van de afgelopen jaren wel bewezen. ‘Functies als natuur, landbouw, recreatie en bedrijvigheid vragen allemaal om voldoende zoet water van een goede kwaliteit,’ legt projectmanager Simon Hofstra van waterschap Brabantse Delta uit. ‘Door extreem weer als gevolg van de klimaatverandering ontstaan er zowel watertekorten als -overschotten. Om de waterhuishouding op orde te houden, is een goede infrastructuur van groot belang. Extra aanvoer van zoet water via de Roode Vaart is een belangrijke maatregel voor West-Brabant. De inlaatvoorziening is bovendien groot genoeg voor een eventuele uitbreiding naar een hogere capaciteit voor doorvoer naar Zeeland.’ Het waterschap treft momenteel de voorbereidingen voor de aanbesteding van de waterinlaatvoorziening. Naar verwachting kan de aannemer in het najaar beginnen.
Extra zoetwaterkraan
‘Met de waterinlaatvoorziening realiseren we een belangrijke tweede zoetwaterkraan voor heel West-Brabant,’ zegt Edwin Arens, Coördinator Zoet Water bij waterschap Brabantse Delta. Nu is het gebied grotendeels afhankelijk van zoet water dat bij Oosterhout wordt ingelaten, maar dat is een kwetsbare situatie. Onder zeer droge omstandigheden levert dat niet voldoende zoet water op en bovendien is het water niet altijd van goede kwaliteit. Met een nieuwe waterinlaat zijn we flexibeler in het beheer en vergroten we de wateraanvoer van zoet water in West-Brabant.’ Waterschap Brabantse Delta vindt het erg belangrijk dat het watersysteem toekomstbestendig is, vult Niels Mureau, portefeuillehouder en locodijkgraaf, aan. ‘Als bestuur kiezen we dan ook vol overtuiging voor een robuuste inlaatvoorziening, die ook op de langere termijn de zoetwaterbeschikbaarheid in de Zuidwestelijke Delta op orde kan houden. We spelen daarmee in op de klimaatverandering en zijn goed voorbereid op een mogelijk zout Volkerak-Zoommeer.’
Weetje
De inlaatvoorziening bevindt zich straks vlak naast een sluis. Dat vraagt om een goed ontwerp wat rekening houdt met beide functies. Zo kan de waterinlaat niet volop in werking zijn als er in de sluis tegelijkertijd ook schepen worden geschut. De inlaat van water moet daarom goed worden afgestemd met het vaarwegbeheer.
Leefbaar
De zoetwatermaatregel is voor gemeente Moerdijk een mooie gelegenheid om het nuttige met het aangename te combineren. Wethouder Dingemans: ‘In tijden dat het consumptiegedrag van mensen verandert, is het als gemeente belangrijk om af te vragen hoe je het centrum levendig en vitaal houdt voor inwoners en bezoekers.’ Hij is blij dat de Roode Vaart straks weer door het centrum van Zevenbergen stroomt. ‘Eigenlijk zou in elk stadscentrum een vorm van stroming moeten zijn. We creëren nu een centrum dat leefbaar is en waar mensen graag komen. Met een goede bereikbaarheid en de voorzieningen die inwoners belangrijk vinden.’
Draagvlak
Het afgelopen jaar is het centrum van Zevenbergen veranderd in een bouwterrein. Dat vraagt nogal wat van de stad. ‘Het is inderdaad een mega-operatie,’ beaamt wethouder Désirée Brummans (CDA). ‘Aanvankelijk waren er best wat bezwaren van inwoners en ondernemers. Tegenwoordig horen we gelukkig steeds meer positieve geluiden. Lokale ondernemers die worden belemmerd in hun bedrijfsvoering, kunnen gebruik maken van een nadeel-compensatieregeling. Verder besteden we veel aandacht aan een goede communicatie met de omgeving. Zowel vanuit de gemeente als vanuit de aannemer is een omgevingsmanager aangesteld. Zij zijn letterlijk onze oren en ogen van het stadscentrum. Bij het bouwterrein is een infopunt waar geïnteresseerden een maquette kunnen bekijken van het eindresultaat. Ook gaven we de afgelopen tijd regelmatig rondleidingen. Daar was veel animo voor, ook van buiten de gemeente. We hebben dan ook iets bijzonders te vertellen. Het gebeurt niet zo vaak dat een gedempte haven heropend wordt.’ Ondernemers en betrokkenen omwonenden zijn verenigd in het Centrumteam. Met steun van de gemeente organiseert het team activiteiten om ook tijdens de werkzaamheden sfeer in het centrum te brengen. Denk aan een Winterwonderland met ijsbaan en een grootschalige breiactie om de haven tijdens carnaval in te pakken met een lange carnavalssjaa
Weetje
Tijdens de Tweede Wereldoorlog is het centrum van Zevenbergen ernstig gebombardeerd. Een aantal historische panden uit de 19de eeuw is bewaard gebleven. Sommige panden zijn op een fundering van koeienhuiden gebouwd en zijn extra kwetsbaar. Er is daarom gekozen voor werkmethoden die zo min mogelijk trilling veroorzaken. Alle panden langs het haventracé worden tijdens de werkzaamheden doorlopend gemonitord op zettingen.
Unieke samenwerking
De uitvoering van de nieuwe verbinding tussen Roode Vaart Noord en Zuid is in handen van gemeente Moerdijk. Waterschap Brabantse Delta, de provincies Noord-Brabant en Zeeland en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) dragen financieel bij om de verbinding tussen Roode Vaart Noord en Zuid mogelijk te maken. De samenwerking tussen de verschillende overheden verloopt volgens wethouder Brummans voorspoedig. ‘We voeren periodiek overleg met de vertegenwoordigers van alle betrokken partijen. Het is heel bijzonder dat de verschillende overheden zo’n grootschalig project samen kunnen realiseren en het gemeenschappelijke doel voor ogen zien. Alle overheden nemen hun verantwoordelijkheid en pakken de juiste rol. Een schoolvoorbeeld van integrale samenwerking.’
Feiten & cijfers over de haven van Zevenbergen
- Het totale budget voor het project bedraagt € 33,6 miljoen.
- De haven heeft een lengte van 576,5 meter.
- De haven wordt zo’n 2,25 meter diep.
- De aannemer plaatst ongeveer 850 zogeheten damwandplanken.
- Als het project helemaal is afgerond, kan er maximaal 10.000 liter water per seconde door de haven stromen.
- Er komen vijf bruggen over de haven: twee voor voetgangers, twee voor fietsers en een autobrug.
- Op 31 december 2020 stroomt de Roode Vaart weer door het centrum van Zevenbergen.
