Dijken, dammen en keringen, infrastructuur voor de bevaarbaarheid en activiteiten zoals visserij, recreatie, zand- en landwinning maakten ons land veilig en welvarend. Dat is deels ten koste gegaan van de waternatuur en -kwaliteit. Karakteristieke leefgebieden zijn aangetast of verdwenen, natuurlijke dynamiek is verstoord en de waterkwaliteit is verslechterd. Wateren zijn van elkaar en van het achterland gescheiden. Daarnaast hebben we te maken met gevolgen van klimaatverandering, zoals toenemende temperaturen, zeespiegelstijging, verzilting, droogte en extreme rivierafvoeren.
Werken aan ecologisch veerkrachtige watersystemen
Het doel van de PAGW is om watersystemen te verbeteren en robuust te maken zodat het ecosysteem de gevolgen van klimaatverandering en duurzaam gebruik veerkrachtig kan opvangen. Door maatregelen uit te voeren voor de verbetering van het functioneren van watersystemen, draagt de PAGW ook bij aan het halen van de doelstellingen voor de Kaderrichtlijn Water (KRW) en Natura 2000. In de Verkenning Grote Wateren (2017) zijn 33 maatregelen in beeld gebracht waarmee de doelstellingen van de PAGW in 2050 behaald kunnen worden.
PAGW en Zuidwestelijke Delta
De Zuidwestelijke Delta is van oudsher de ontmoetingsplaats van de rivieren Rijn, Maas en Schelde met de zee. Samen vormden ze het estuariene karakter van het gebied. Door de Deltawerken is de unieke estuariene natuur aangetast en de waterkwaliteit verslechterd. Denk aan de achteruitgang van intergetijdengebied in de Oosterschelde door de ontstane zandhonger en de gestaag toenemende zuurstofloosheid in de diepere delen van het Grevelingenmeer. De Westerschelde is weliswaar als estuarium behouden, maar ook daar staan natuur en waterkwaliteit onder druk door bedijking, inpoldering, zandwinning, vaargeulverruiming en afvalwaterlozing.
Gebiedsagenda Zuidwestelijke Delta 2050
In 2020 is de Gebiedsagenda Zuidwestelijke Delta 2050 vastgesteld. Daarin staan handelingsperspectieven voor het duurzaam herstellen van de balans tussen een klimaatbestendig veilige, een economisch vitale en een ecologisch veerkrachtige delta. In dat kader werkt de PAGW aan de versterking van de ecologische veerkracht van de delta, door de uitvoering van projecten gericht op rijke platen, slikken en schorren en gezonde verbonden zeearmen. In andere regio’s levert de PAGW ook een bijdrage aan het realiseren van dynamische dijkzones. Integrale initiatieven zoals “Waterkerende Landschappen” bieden kansen voor zowel ecologie, veiligheid en economie.
Projectvoorstellen indienen voor derde tranche
De PAGW is gestart in 2018 en loopt door tot 2050, in verschillende tranches. De projecten worden gefaseerd opgepakt, afgestemd op de ecologische urgentie en regionale ontwikkelingen. In 2022 besluit het Rijk over de uitvoering van projecten in de derde tranche van de PAGW. Overheden, maatschappelijke organisaties en andere belanghebbenden in de vier regio’s kunnen tot 1 september 2022 voorstellen aandragen. Hierbij is het van belang rekening te houden met de voorgenomen lijst van 33 maatregelen, de ecologische urgentie en maatschappelijk draagvlak in de regio. De bestaande bestuurlijke overleggen in iedere regio zijn gevraagd om een voorstel in te dienen. In de Zuidwestelijke Delta gebeurt dat via het Gebiedsoverleg Zuidwestelijke Delta. Belangrijk is dat de projectvoorstellen bijdragen aan het bereiken van de PAGW-doelen en uiterlijk 2033 volledig uitgevoerd kunnen zijn. Eind 2022 willen de ministers hun besluit nemen.
Wil je meer weten over de Programmatische Aanpak Grote Wateren? Bekijk dan pagw.nl.
