Zeeland
We beginnen in Zeeland. Na stresstesten en de Zeeuwse Risicodialoog in 2019, ging de regio aan de slag met het opstellen van de Klimaatadaptatiestrategie voor Zeeland. Voor de zomer van 2021 was deze Klimaatadaptatiestrategie Zeeland (de KasZ) gereed. Inmiddels hebben Provincie, Waterschap en de meeste Zeeuwse gemeenten de KasZ al vastgesteld. In een klein aantal gemeenten moet de gemeenteraad zich nog buigen over het document. Erik Leemreijze, projectleider Klimaatadaptatie van provincie Zeeland, vertelt: ‘We blijven samenwerken aan klimaatadaptatie. Daarnaast maken de partners een verdiepingsslag voor de eigen organisatie. Dat is één van de afspraken uit de provinciale strategie. Neem waterschap Scheldestromen; zij stelden afgelopen november de Waterschap Klimaatadaptatiestrategie op. Deze strategie vertaalt de Zeeuwse strategie naar de kerntaken van het waterschap. Bijvoorbeeld op het gebied van waterveiligheid. Een mooi voorbeeld hoe Zeeuwse organisaties aan de slag gaan met klimaatadaptatie!’
Gedeputeerde Anita Pijpelink: ‘Het klimaat verandert en dat merken we ook in onze provincie. De afgelopen jaren hebben we als Zeeuwse overheden vastgelegd hoe we daarmee omgaan en wat we kunnen doen voor een klimaatbestendige toekomst. Zeeland is de eerste provincie die dat deed. Een mooie mijlpaal, maar nu begint het pas echt. De komende dertig jaar moeten we met elkaar aan de slag om de afspraken uit te voeren. De komende jaren zullen we bij alles wat we doen rekening moeten houden met weersextremen. Een uitdaging, maar ik ben ervan overtuigd dat dit lukt!’
Noord-Brabant
De provincies Noord-Brabant en Limburg zetten zich samen met hun partners in voor een Uitvoeringsprogramma en uitvoeringsagenda Klimaatadaptatie Zuid-Nederland, inclusief de doorwerking naar de praktijk. De twee provincies zijn opgedeeld in dertien werkregio’s van gemeenten en waterschappen. Twee daarvan, Waterkring West en We4Climate, bevinden zich in West-Brabant en zijn onderdeel van de Zuidwestelijke Delta.’ Al ruim 1,5 jaar heeft de provincie een klimaatwarenhuis,’ vertelt Edwin Wieman, projectleider Klimaatadaptatie van de provincie Noord-Brabant. ‘Het klimaatwarenhuis is een online plek waar je je kunt laten inspireren. Je kunt er eenvoudig benodigde (communicatie)middelen downloaden, vragen stellen of ondersteuning inschakelen. Zo vind je er kant-en-klare acties, persberichten, beeldmateriaal, infographics en communicatieplannen. Van alles om je te helpen het klimaatbewustzijn van inwoners te vergroten.’
Participatie
De provincie vindt het belangrijk om de samenleving te betrekken bij klimaatadaptatie in hun eigen leefomgeving. Edwin: ‘Vorig jaar namen we deel aan het project StraatNL waarin we met designers samenwerkten aan het vraagstuk: hoe kunnen bewoners en overheid zich sámen voorbereiden op extreem weer? We zoeken daarbij aansluiting op de drijfveren en beleving van bewoners. Inmiddels rondden we dat project af. Momenteel zijn we betrokken bij een nieuw project waarin we samenwerken met Midpoint Brabant, designers, leisure-ondernemers en hun gasten. Ook hier werken we volgens de methode Design Thinking waar we erg enthousiast over zijn.’
Klimaatonderlegger
De provincie werkt nog aan een Brabantbrede “klimaatonderlegger”. Edwin: ‘Dat is een kaart die op basis van informatie over bodem, water en ruimtegebruik op regionaal niveau aangeeft waar mogelijk kansen en knelpunten voor klimaatadaptatie liggen. Het is een goede communicatietool voor het voeren van klimaatdialogen. Op korte termijn komt de hele Brabantse klimaatonderlegger beschikbaar op het klimaatportaal!’
Goeree-Overflakkee
‘In 2018 onderzochten we welke kwetsbaarheden er op Goeree-Overflakkee zijn op het gebied van klimaatadaptatie,’ vertelt beleidsadviseur Jos ’t Mannetje van gemeente Goeree-Overflakkee. ‘In 2019 en 2020 legden we deze kwetsbaarheden voor aan een groot aantal partijen, waaronder waterschap Hollandse Delta, provincie Zuid-Holland en de veiligheidsregio. Dit noemen we de risicodialoog: we bespreken welke risico’s er zijn en hoe groot die risico’s zijn. De dialoog leverde vooral veel bewustzijn op bij de organisaties, een mooi resultaat!’
Strategie
Jos: ‘Na de risicodialoog legden we de uitkomsten voor aan de gemeenteraad. Met hen bespraken we de strategie, hoe pakken we de risico’s aan?’ Waar andere gemeenten voorop willen lopen op het gebied van klimaatadaptatie, doet Goeree-Overflakkee het rustiger aan. Jos legt uit: ‘We beginnen eenvoudig: wat zijn de stappen die we nu al makkelijk kunnen zetten? Uiteraard kijken we daarna eerst naar de locaties met de grootste problemen.’ 12 oktober vond de ondertekening van de klimaatadaptatiestrategie en –uitvoeringsagenda plaats in aanwezigheid van deltacommissaris Peter Glas. Jos: ‘Een mooie stap! Samen met verschillende werkgroepen gaan we nu aan de slag met de uitvoering.’ Inmiddels bereidt het Team Realisatie van de gemeente al de eerste projecten voor.
Aanpak
Tegelijk met de ondertekening van de strategie en uitvoeringsagenda, ontvingen waterschap Hollandse Delta en gemeente Goeree-Overflakkee, als eerste werkregio, een mooie bijdrage van het Rijk: ruim een half miljoen euro om de adaptatiemaatregelen versneld uit te voeren. Jos weet al waar ze de subsidie gaan gebruiken: ‘De Westelijke Achterweg in Middelharnis is erg kwetsbaar. Met het geld leggen we een ondergrondse waterbuffer aan en een groot aanvoerriool onder de weg. Zo zorgen we dat onze leefomgeving nog beter voorbereid is op de gevolgen van klimaatverandering!’
Goed om te weten!
De Zuidwestelijke Delta bestaat uit de provincies Zeeland, de Zuid-Hollandse eilanden en het westelijk deel van Noord-Brabant. Dat betekent dat er drie klimaatadaptatieregio’s bijdragen aan de klimaatstrategie in de Zuidwestelijke Delta.
