In het Uitvoeringsprogramma Zuidwestelijke Delta 2050 komen de acties te staan die nodig zijn om samen met onze partners in ons samenwerkingsverband toe te werken naar een klimaatbestendige delta. Het bevat als onderdelen:
- De Integrale Voorkeursstrategie Zuidwestelijke Delta, met daarin een concretisering van onze ambitie
- De herijkte Integrale Voorkeursstrategie Zuidwestelijke Delta 2050 als onderdeel van het Nationaal Deltaprogramma
- Samenhangende maatregelen met concrete voorstellen voor pilots en projecten
- Een ontwikkelagenda
Het Uitvoeringsprogramma Zuidwestelijke Delta 2050 leggen we in 2026 vast, samen met de herijking in het Deltaprogramma.
Kennis van het gebied in beeld
Een belangrijke stap is om de huidige kennis van de Zuidwestelijke Delta heel goed in beeld te hebben. Die basis heb je nodig om belangen af te wegen en keuzes te gaan maken. In de zogenaamde verkennende systeemanalyse hebben we alle informatie die er over de Zuidwestelijke Delta is bij elkaar gebracht. Zowel kennis over de hele Zuidwestelijke Delta als kennis over de verschillende deelgebieden binnen onze regio. Dit rapport is bijna klaar en gebruiken we om verder in gesprek te gaan.
De verkennende systeemanalyse geeft antwoord op de vragen:
- Wat zijn de huidige opgaven in de Zuidwestelijke Delta?
- Waar liggen de kansen en waar de uitdagingen?
- Welke mogelijke oplossingsrichtingen en alternatieven voor de lange termijn zijn in beeld, dus na 2050?
Expertsessies
Dit najaar gaan we via expertsessies in gesprek over zowel de deelgebieden als over onze hoofdthema’s. We bespreken de kansen en de knelpunten en de opgaven die urgent zijn. Ook kijken we naar oplossingsrichtingen en alternatieven voor aanpassing van de huidige Integrale Voorkeursstrategie. Vragen hierbij zijn: welke knelpunten voorzien we wanneer vanuit verkennende systeemanalyse Zuidwestelijke Delta? Welke kennis is er dan nog nodig? En welke projecten en pilots horen hierbij? De handelingsperspectieven uit de Gebiedsagenda Zuidwestelijke Delta 2050 helpen ons bij het ontwikkelen van die richtingen.
De deelgebieden in de Gebiedsagenda zijn:
- Kust & Voordelta
- Haringvliet & Hollandsch Diep
- Grevelingenmeer
- Volkerak-Zoommeer (inclusief Markiezaatsmeer & Binnenschelde)
- Oosterschelde & Veerse Meer
- Westerschelde & Kanaal Gent-Terneuzen
Belangrijke uitdagingen
Uit de verkennende systeemanalyse komen als belangrijke uitdagingen in de Zuidwestelijke Delta:
- De opgave rond ecologie en waterkwaliteit is in alle deelgebieden urgent. Hiervoor zijn zogenaamde systeemingrepen nodig. Denk bijvoorbeeld aan meer uitwisseling of zoet-zout overgangen.
- Op de eilanden zonder zoetwateraanvoer vanuit het hoofdwatersysteem is het nodig zoet water te bergen, vast te houden en te besparen. We noemen dit geen-spijt of altijd-goed maatregelen omdat ze los van andere keuzes in de deltawateren zorgen voor oplossingen.
- Het blijven versterken van de huidige dijken is technisch mogelijk, maar heeft grote impact op de omgeving. Reguliere dijkversterkingen vragen veel ruimte die je niet kan benutten voor andere functies. Ook zal de verzilting achter de dijken verder toenemen. Dat betekent dat het nodig is te oefenen met andere waterveiligheidsconcepten.
- Het Veerse Meer merkt als eerste deelgebied het effect van zeespiegelstijging. Op de korte termijn staat de waterkwaliteit onder druk. Op de middellange termijn is er een grotere kans op wateroverlast door extreme neerslag.
- De Deltawerken zorgen ervoor dat de deltawateren in de Zuidwestelijke Delta vrijwel los van elkaar functioneren, maar op Zuidwestelijke Delta-schaal afhankelijk van elkaar kunnen zijn, zoals via peilbeheer en wateruitwisseling. Op dit moment kunnen er nog geen grote gebiedsoverstijgende systeemkeuzes worden gemaakt om dit te veranderen. We pakken daarom nu eerst de deelgebieden en de klimaatuitdagingen die daar spelen aan.
Uitvoeringsprogramma geeft invulling aan onze ambitie
In het Uitvoeringsprogramma Zuidwestelijke Delta 2050 kiezen we als regio richting voor de lange termijn. En geven hiermee invulling aan ambitie van de Zuidwestelijke Delta om in 2050 de eerste klimaatbestendige delta ter wereld te zijn. We zoeken naar een optimale balans tussen de belangen van een ecologisch veerkrachtige, economisch vitale, en klimaatbestendig veilige delta. Ook kijken we goed naar de relatie met andere ruimtelijke ontwikkelingen en de gebruiksfuncties in het gebied. Denk hierbij bijvoorbeeld aan landbouw, industrie, recreatie en toerisme, drinkwater, energie, wonen en duurzaamheid.
