Vijf lokale initiatieven geselecteerd

Alien is binnen het Programmateam coördinator van de Gebiedsagenda Zuidwestelijke Delta 2050 en trekt onder meer het traject van de lokale initiatieven.

Initiatiefnemers Joost Adriaanse en Ester van de Wiel van -zee -plaats -werk -land onderzoeken de toekomst van de Delta. Met steun van de Zuidwestelijke Delta willen zij een functionerend rif-bouw-station ontwikkelen. Zij zetten allerlei verschillende mensen aan tafel en laten ze samen mosselen, oesters en andere schelpdieren eten. De schelpen worden gebruikt om nieuwe rifstructuren aan te leggen op het slik. Zo draagt dit initiatief bij aan waterkerende landschappen en onderzoeken ze eco-sociale mogelijkheden voor een radicaal andere interpretatie van kustverdediging. Naast financiële steun vragen de initiatiefnemers vrijheid en durf van partners om mee te doen.

Reactie van de Zuidwestelijke Delta: Deze andere benadering van de Zuidwestelijke Delta maakt ons nieuwsgierig naar de nieuwe beelden en rollen die de initiatiefnemers gaan ontwikkelen.

Dit initiatief van Gebiedscoalitie ‘De Banjaard’, een werkgroep binnen de KennisCommunity Oosterschelde (KCO), is een pilot-experiment. Kern van de pilot is om de voormalige zandplaat De Banjaard voor de kust van Schouwen door een suppletie te herstellen en de herstelde plaat via experimenten te versterken met eco-engineers als schelpdieren en begroeiing. Bouwen met de natuur vormt hierbij de basis. Tussen De Banjaard en de kust ontstaat zo een met de zeespiegelstijging meegroeiende lagune. De ontwikkeling van een tweede kustlijn leidt tot een sterke en aantrekkelijke kust met in de luwte rijke platen, slikken en schorren. De huidige erosie van Natura 2000-gebied de Voordelta wordt gestopt. Zo kunnen gezonde en verbonden zeearmen blijven bestaan. Met steun vanuit de Zuidwestelijke Delta willen de initiatiefnemers een praatplaat/voorlopig landschapsplan-groeimodel maken.

Reactie van de Zuidwestelijke Delta: Dit initiatief kan een mogelijke deeloplossing zijn binnen de oplossingsrichting Zeewaarts uit het Kennisprogramma Zeespiegelstijging. Ook levert de betrokkenheid van leerlingen, studenten en ondernemers interessante inzichten op over Het Nieuwe Delta Werken, een concept bedacht door de hiervoor genoemde Ester van der Wiel en Joost Adriaanse. We steunen graag het proces van de Gebiedscoalitie om bottom-up een waardevolle bijdrage te leveren aan de Zuidwestelijke Delta. Waterkerend Kustlandschap ‘De Banjaard’ maakt deel uit van het icoonproject Innovatieve Waterkerende Landschappen van het Vlaams-Nederlands samenwerkingsplatform Deltavraagstukken.

De Gebiedscoalitie Zierikzee-Bruinisse van de KCO wil vanuit de brede opgaven voor het gebied een strategie en concrete bouwstenen ontwikkelen voor lokale stakeholders hoe om te gaan met de effecten van klimaatverandering. Ze zien dat klimaatverandering meer is dan waterveiligheid en willen het klimaatbewustzijn in het gebied vergroten. De Gebiedscoalitie ziet dat de grootste uitdaging voor de Zuidwestelijke Delta de stap is naar gebiedsgerichte uitvoering en concrete projecten. Volgens hen is daarvoor bewustwording van de effecten van klimaatverandering voor een concreet gebied en de urgentie tot handelen bij de lokale stakeholders nodig. Ze willen met de lokale stakeholders via Joint Fact Finding in beeld brengen wat de gevolgen zijn van een stijgende zeespiegel en veranderende neerslagpatronen voor bedrijf, landschap, natuur en de gemeenschap. Deze concretisering vergroot bewustwording, urgentie, eigenaarschap en draagvlak voor verandering.

Reactie van de Zuidwestelijke Delta: Dit initiatief sluit aan bij de meerjarenaanpak Gebiedsagenda Zuidwestelijke Delta 2050 waarmee we inzetten op het gezamenlijk verkennen van het lange termijnperspectief. We zijn benieuwd naar de alternatieve werkwijze die de Gebiedscoalitie wil ontwikkelen. Ook maakt dit project deel uit van het icoonproject Klimaatadaptieve Waterkerende Landschappen.

De gemeente Tholen wil graag voor het buitendijks gebied, in eerste instantie de platen, slikken en schorren rondom Sint Philipsland en de Krabbenkreek, een nieuw robuust perspectief ontwikkelen. De gemeente ziet dat gewerkt wordt aan natuurwaarden maar dat het daardoor moeilijker wordt die natuur te beleven. De bestaande zonering kan misschien nog ruimte bieden aan rust, ruimte, natuur en natuurbeleving. Daarnaast wil de gemeente ook graag naar de toekomst toe verkennen hoe “rust voor natuur en ruimte voor mensen” beter samen kan gaan met zeespiegelstijging, zandhonger en waterveiligheid. Ze stellen daarom een gebiedsgerichte aanpak van de zonering voor. En willen graag toewerken naar mede-eigenaarschap van natuur en recreatie voor alle betrokken partijen.

Reactie van de Zuidwestelijke Delta: We steunen het initiatief van de gemeente Tholen om via een omgevingsdialoog en met het oog op de toekomst een plan voor buitendijks gebied te ontwikkelen. Een plan dat ruimte biedt aan natuur maar afgestemd op die natuur, ook aan mensen.

Op de plek van de Verdronken stad Reymerswael willen de initiatiefnemers een culturele en multifunctionele parel realiseren. Hier willen ze naast het verhaal van de stad ook het klimaatverhaal vertellen, van verleden, heden en toekomst. Dit plan van Geopark Schelde Delta, Provincie Zeeland en de gemeente Tholen is aangereikt door RO&AD architecten. De Verdronken Stad Reymerswael creëert een weg naar een breed gedragen maatschappelijke bewustwording van de toekomstige opgaven in de Delta. Door het proces met participatie van de omgeving én overheden in cocreatie aan te pakken ontstaat eigenaarschap van nieuw verworven inzichten en de wijze van aanpak.

Reactie van de Zuidwestelijke Delta: De integrale ontwikkeling van plek van de Verdronken Stad Reymerswael sluit aan bij wat we met de Zuidwestelijke Delta voor ogen hebben. Het proces van cocreatie vinden we waardevol. Ook de verbinding met het Geopark Schelde Delta en de historische cultuurlaag als vertrekpunt spreekt ons aan.

‘De vijf initiatieven zullen we tot april 2024 ondersteunen,’ sluit Alien af. ’Doel is dat ze binnen één jaar een zichtbaar resultaat behalen. Het Programmateam zorgt voor verbinding met samenwerkingspartners, een platform en podium voor het initiatief, de mogelijkheid voor inhuur van ondersteuning, een vraagbaakfunctie, agendering bij het Gebiedsoverleg, opschaling van het initiatief naar de hele Zuidwestelijke Delta en verwerking van de resultaten in de herijking van het Deltaprogramma in 2026. Ook bieden we het podium op de werkconferentie Zuidwestelijke Delta en communiceren we over de eindresultaten.’