Na de gemeenten Noord-Beveland, Borsele, Reimerswaal en Goes was het nu de beurt aan de gemeente Schouwen-Duiveland om de klimaatstresstest uit te voeren. Gemeente Schouwen-Duiveland zette vier doelgroepen centraal: natuur, recreatie, agrarisch en bebouwde omgeving. Deze doelgroepen gingen aan de slag met de vier thema’s uit het Deltaplan Ruimtelijke adaptatie: overstroming, hitte, droogte en wateroverlast.
De natuur verandert, veranderen wij mee?
Tijdens de test was er nadrukkelijk aandacht voor de effecten van de klimaatverandering op de natuur. Deelnemers gaven aan dat de natuur zich aanpast aan deze veranderingen. Hierbij is het belangrijk de instandhoudingsdoelstellingen van Natura 2000 zorgvuldig opnieuw te bekijken. Als een soort door klimaatverandering zich verplaatst, kan dit namelijk invloed hebben op de doelstellingen. Wellicht wordt een doelstelling dan niet meer behaald.
Recreatie: bij investeringen inspelen op klimaatverandering
Veel ondernemers op Schouwen-Duiveland verdienen hun boterham direct of indirect door recreatie. Zij gaven aan tijdig te willen weten wat de te verwachten effecten van de klimaatverandering zijn. Zeker omdat de recreatie een doelgroep is die zich continu moet blijven vernieuwen om aantrekkelijk te blijven voor de recreant. Zij kunnen maatregelen die nodig zijn meenemen in hun periodieke investeringen en er zich hard voor maken deze maatregelen al voor 2050 door te voeren. Ook bespraken de deelnemers de voor- en nadelen van de toenemende temperatuur door de klimaatveranderingen. Die hogere temperaturen klinken aantrekkelijk en lokken meer toeristen, maar er kleven ook nadelige gevolgen aan. De recreatieverblijven in Nederland zijn heel anders gebouwd dan die in bijvoorbeeld Zuid-Frankrijk. Kijk alleen al naar de grootte van de ramen en de gebruikte materialen. Die houden de warmte niet goed buiten de deur.
Zoetwatervoorziening en meer groen voor agrariërs
De aanwezige groep agrariërs deed vooral een oproep voor een goede zoetwatervoorziening. Zij zijn nu afhankelijk van de regen die er valt, want er is geen alternatieve zoetwateraanvoer. Afgelopen zomer ondervonden zij de gevolgen van de langdurige hitte en droogte. Om de gewassen nog enigszins veilig te stellen werd zoet water uit het Volkerak-Zoommeer gehaald met tankauto’s. Maar door de droogte kwam ook zout grondwater naar boven, dat de gewassen van onderaf aantastte en de grond verziltte. De agrariërs bedachten hiervoor een oplossing: meer groen op de landerijen. Een goede groei van de gewassen bindt namelijk Co² (minder broeikasgassen), houdt water vast (droogtebestrijding) en neemt ook water op (vochtigheid van het land beperken). Daarnaast koelt veel groen de warme lucht door verdamping. Om dit te realiseren moeten de mestnormen opgehoogd worden, om zo de gewassen van voldoende voedingsstoffen te kunnen voorzien. Niet om te oogsten, maar om de bodemkwaliteit te verbeteren door groenbemesting. Zware machines maken plaats voor kleinere, lichte machines om zo verdichting van de grond tegen te gaan, net als het gebruik van vaste rijpaden.
Klimaatverandering in de bebouwde omgeving
Klimaatverandering speelt ook een grote rol in bebouwde gebieden. Schouwen-Duiveland werkt daarom mee aan het Europese project Stars2Cs. Dit project legt de focus op de wijze van besluitvorming bij dit soort langdurige transities en op de dialoog met de bevolking. Hoe vertellen we het verhaal en hoe laten we burgers hierin participeren? Als input voor het project werden tijdens de stresstest verschillende plannen voor werkzaamheden in Bruinisse besproken. Denk hierbij aan vervangen van riolering, nieuwe beplanting en betere waterafvoer. De dorpsraden, studenten en medewerkers van de Provincie Zeeland, de gemeente en het waterschap Scheldestromen stonden stil bij de effecten en de daarvoor te nemen maatregelen. En hoe de gemeente dit op een goede manier kan communiceren met de plaatselijke bewoners. Daaruit kwamen zinvolle inzichten om de communicatie zo goed mogelijk in te richten.
Aan de slag met resultaten
Wethouder Ankie Smit nam aan het eind van de dag de resultaten in ontvangst. ‘In de toekomst zie ik recreatieterreinen met de boomsoort plataan voor meer schaduw en geen bolle maar holle wegen om overtollig water bij extreme neerslag af te voeren. Maar we moeten ook accepteren dat de straten even blank staan bij een hoosbui, mits dit niet tot schade of aantasting van de leefbaarheid leidt. Door met elkaar te praten kunnen we oplossingen en financieringsvormen vinden om die omslag te maken. We kijken terug op een zinvolle en leerzame dag.’
De gemeente Middelburg nam het stokje over. Zij hielden op 3 oktober de stresstest ruimtelijke adaptatie klimaatveranderingen.
