Fundamenteel anders werken in het landelijk gebied
De oproep van het landelijk netwerk luidt: “Gezien de complexiteit aan opgaven hebben we elkaar meer dan ooit nodig! Gebiedsgericht werken is daarvoor de enige weg. Dat moet interbestuurlijk, dus gezamenlijk met vier overheden en de vele maatschappelijke partners. Dat vraagt fundamenteel anders werken in het landelijk gebied.” ‘In de Zuidwestelijke Delta ervaren we dit ook,’ geeft Nelie aan. ‘Hoe zorgen we ervoor dat we resultaten uit pilots borgen in beleid voor de langere termijn? Hoe bedden we het gebiedsgericht werken in de eigen organisaties in? Vragen die ook in de Zuidwestelijke Delta spelen en waarop we de komende jaren concrete antwoorden gaan geven. Dat doen we onder andere in een zogenaamde governance coalitie onder leiding van Erasmus GovernEUR. Verder neemt de trekker van de broedplaats Zoetwater deel aan het afstemoverleg Zoetwater van het Gebiedsoverleg Zuidwestelijke Delta. Hiermee is er een directe link met het Deltaprogramma. Ook schakelt de programmamanager van het IBP Vitaal Platteland direct met het werkteam Zuidwestelijke Delta. Hierdoor kunnen kansen om zaken te koppelen meteen benut worden.’
Fieldlabs zoetwater Schouwen-Duiveland: balanceren tussen water vasthouden en water afvoeren
Door klimaatverandering neemt de kans op langdurige droogte en meer extreme regenbuien toe. Een klimaatrobuust watersysteem moet daarom in staat zijn om zowel water vast te houden als snel af te kunnen voeren. Voor de stap naar een robuust klimaatbestendig watersysteem, is het belangrijk dat oplossingen op het niveau van de bodem, het perceel/bedrijf en het watersysteem in samenhang worden ontwikkeld. Dit vraagt om samenwerking tussen gebiedspartijen, het waterschap en de gemeente. Hiervoor is het project Fieldlabs opgezet. Het doel van het project is een gebiedsgerichte aanpak te ontwikkelen waarmee wateroverlast, watertekort en problemen van verzilting en waterkwaliteit in de toekomst kunnen worden voorkomen.
Het eerste fieldlab Brouwershaven-Zonnemaire startte in het voorjaar van 2021 tijdens een online- bijeenkomst met ongeveer vijftien gebiedseigenaren. Een projectgroep, die bestaat uit een selectie van agrarisch ondernemers, waterschap Scheldestromen, de gemeente Schouwen-Duiveland en een externe hydroloog, analyseerden eerst het watersysteem. De resultaten van deze analyse en het advies zijn vlak voor de zomervakantie gepresenteerd aan de gebiedseigenaren.
Uit de analyse blijkt dat het gebied zowel last heeft van een teveel aan water als risico op droogte en gebrek aan zoet water. Het onderzoek liet ook zien dat het gebied grotendeels zoet is, terwijl de hoofdwatergangen vrijwel overal zout zijn. Om zoet water te kunnen sparen is het advies om het peil op te zetten. Dit kan alleen als de afvoermogelijkheden in het gebied worden verbeterd en wateroverlast wordt voorkomen. De uitdaging is een goede balans te vinden tussen water vasthouden en snel water kunnen afvoeren.
Intussen staat het tweede fieldlab Burghsluis in de kinderschoenen. In dit fieldlab staat de vraag centraal op welke manier zoet water uit de duinrand benut kan worden voor duurzame landbouw voordat dit water in brak en zoute watergangen vloeit aan de zuidkant van het gebied. In november 2021 zijn de contouren en afbakening besproken in het startoverleg. Vervolgstap is het organiseren van de eerste bijeenkomst voor alle gebiedseigenaren en andere stakeholders (natuurorganisaties en recreatieondernemers) in het gebied.
Meer weten? Lees dan het artikel over de start van IBP Vitaal Platteland Zuidwestelijke Delta. Wil je meer lezen over het landelijke programma Vitaal Platteland en de andere gebieden? Kijk dan op www.werkplaatsvitaalplatteland.nl. Begin 2022 komt de website www.vitaalplattelandzwd.nl online met actuele informatie over het programma. Wil je meer weten over de projecten van het Living Lab en de Broedplaats Zoet Water Schouwen-Duiveland? Kijk dan op www.livinglabschouwen-duiveland.nl.
