De preverkenning Biesbosch Rijn-Maasmonding is een project dat wordt uitgevoerd in het kader van de Programmatische Aanpak Grote Wateren (PAGW). Ina: ‘De PAGW heeft als doel de waterkwaliteit te verbeteren en de natuur te versterken in de grote wateren. Om dit te bereiken is het nodig om de verbindingen tussen de grote wateren en hun omgeving te herstellen en de ecologische dynamiek te versterken. Binnen de preverkenning Biesbosch Rijn-Maasmonding onderzoeken we hoe het gebied zich kan ontwikkelen tot een duurzaam robuust en veerkrachtig ecosysteem.’
Binnen de preverkenning Biesbosch Rijn-Maasmonding onderzoeken we hoe het gebied zich kan ontwikkelen tot een duurzaam robuust en veerkrachtig ecosysteem.
Uniek gebied
Het gebied is uniek in Nederland door de afwisseling van eb en vloed, de overgangen van zoet naar zout water en de semi-open verbinding tussen de rivieren en de Noordzee. De Biesbosch is bovendien het grootste zoetwatergetijdengebied van Europa. ‘De druk op de Biesbosch Rijn-Maasmonding neemt verder toe door klimaatverandering en maatschappelijk gebruik,’ vertelt Ina. ‘Er komen ontzettend veel functies samen in het gebied, onder andere waterveiligheid, zoetwater, de haven van Rotterdam, recreatie en landbouw.’
Ecologische systeemanalyse
‘Het gebied heeft veel potentie,’ vervolgt Ina. ‘Arcadis brengt het gebied voor de ecologische systeemanalyse in beeld. We beschrijven hoe het ecologische systeem van de riviermonding functioneert en analyseren de knelpunten. Daarbij kijken we eerst naar de ontstaansgeschiedenis van het gebied. Je ziet daar heel goed de dynamiek in terug, de rivieren lagen bijvoorbeeld voortdurend op andere plekken. Ook brengen we de biodynamiek, morfologie, stromingen en flora en fauna in kaart. En we stellen leidende principes op voor toekomstige ontwikkelingen van het systeem. Hiervoor organiseerden we onder andere twee expertsessies en een gebiedsbijeenkomst. Zo benutten we de kennis van experts en vanuit het gebied.’
Toekomstperspectief
Ina: ‘Vervolgens bepalen we wat de ecologische opgave voor dit gebied is vanuit het doel van de PAGW en formuleren we een ecologisch toekomstperspectief. Ook hierin wordt de kennis vanuit experts en het gebied meegenomen. En we brengen kansrijke maatregelen in beeld, die bijdragen aan de ontwikkeling van een duurzaam robuust en veerkrachtig ecosysteem. Dit doen we voor de periode tot aan 2050 met een doorkijk naar 2100. De preverkenning zal dan naar verwachting eind 2024 klaar zijn.’
Het watersysteem stopt niet bij de grenzen van de Deltaprogramma’s Zuidwestelijke Delta en Rijnmond-Drechtsteden. Daarom is het zo belangrijk samen te werken, zoals ook bij deze PAGW-preverkenning.
Integrale aanpak
‘Met de uitkomsten van de preverkenning wordt duidelijk welke kansrijke maatregelen er zijn,’ legt Ina uit. ‘Daarbij bekijken we ook hoe deze aanpak samenhangt met de andere opgaven in het gebied en of er meekoppelkansen zijn. Naast deze preverkenning wordt binnen de PAGW ook een streefbeeld opgesteld voor het bredere gebied van de Rijn-Maas-Scheldemonding. Dit gebeurt samen met de PAGW Zuidwestelijke Delta. Natuur houdt geen rekening met grenzen. Daarom is het belangrijk om deze aanpak goed met elkaar af te stemmen.’
Paul de Beer, Manager Programma Zuidwestelijke Delta, is het daar helemaal mee eens. ‘Het watersysteem stopt niet bij de grenzen van de Deltaprogramma’s Zuidwestelijke Delta en Rijnmond-Drechtsteden. Alles wat wij in onze regio doen, heeft invloed op daarbuiten en andersom. Daarom is het zo belangrijk samen te werken, zoals ook bij deze PAGW-preverkenning.’
Van elkaar leren
Ina: ‘De samenwerking met RVO en Staatsbosbeheer werkt erg goed voor het project. Iedereen brengt andere expertise en ervaring in en er is een gezamenlijk drive voor ecologie en natuur. En door ook experts en partijen uit het gebied mee te nemen in het proces, maken we samen een gedegen analyse. Dat maakt het project leuk en we leren zo ook veel van elkaar.’
De Biesbosch Rijn-Maasmonding is een uitgestrekt gebied en bevat de Biesbosch, de Merwedes, Hollands Diep, Haringvliet, tussenliggende wateren (zoals Spui, Oude Maas en Dordtsche Kil), een deel van de Voordelta, de Hollandsche IJssel, een deel van de Lek, Nieuwe Maas en Nieuwe Waterweg.
