Ad Schenk: ‘We zien nu al de langdurige regenval die we voor 2050 verwachtten. Naast intense stortbuien worden perioden van droogte en hitte extremer en de kans op een overstroming neemt toe. Het Rijk heeft uitgerekend dat als je tot 2050 geen maatregelen neemt, de schade in Nederland oploopt tot 71 miljard euro. Dat is heel veel geld. En dat bedrag is alleen nog maar voor het oplossen van de schade. Borsele is een van de 388 gemeenten in ons land en nog relatief klein. 71 miljard over 30 jaar betekent 2 miljoen per jaar voor de gemeente Borsele: 100 euro per inwoner per jaar. Tijd voor een gezamenlijke aanpak!’
Een tandje bij via het Deltaplan
‘Overheden hebben samen ambities vastgelegd,’ vervolgt de wethouder. ’In 2020 moet “klimaat” standaard onderdeel zijn van beleid en in 2050 hebben we Nederland zo goed mogelijk klimaatbestendig en waterrobuust ingericht. De Tussenevaluatie van de Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie in januari gaf aan dat er een tandje bij moest om deze doelen te halen. Op 19 januari is de stuurgroep ingesteld met bestuurders van provincies, waterschappen, gemeenten en Rijksoverheid om in een versnelling te komen en via het Deltaplan gezamenlijke afspraken te maken over de uitvoering. In maart waren rondetafelgesprekken met bedrijven en maatschappelijke organisaties om input te krijgen. Via regionale bijeenkomsten brachten de regio’s de knelpunten in beeld.’
Aandacht voor de eigenheid van de regio’s
‘Twee dingen vielen mij op,’ vertelt Ad Schenk. ‘Ten eerste is iedereen erg enthousiast om de opgave aan te pakken. Ten tweede zijn de regionale verschillen erg groot. Het is een nationale en complexe opgave waarin we samen moeten optrekken en van elkaar leren. Tegelijk vraagt het om maatwerk op regionale en lokale schaal. Niet overal zijn alle dreigingen acuut, maar de urgentie is er wel om nu aan de slag te gaan en geen kansen te missen. Want investeringen in de fysieke leefomgeving zijn er vaak voor vele decennia.’ Met het Deltaplan als basis gaan de regio’s aan de slag met ruimtelijke adaptatie. Hierbij sluiten ze aan bij bestaande en slimme verbanden. Zeeland doet dat bij het Samenwerkingsverband SAZ+ Samenwerking (Afval)waterketen Zeeland. Hierin zitten alle Zeeuwse gemeentes, provincie Zeeland, waterschap Scheldestromen en Evides Waterbedrijf.
Zeeuwse aanpak
Zeeland is al gestart met een aanpak voor Ruimtelijke Adaptatie. Een van de afspraken is dat in 2020 elke gemeente een stresstest heeft uitgevoerd. De eerste test vond vorig jaar plaats in Noord-Beveland. De burgemeester gaf aan ook hierna nog graag te leren van de twaalf volgende stresstesten. Immers, hoe meer testen, hoe meer kennis. ‘Op 22 november houden we de test in de gemeente Borsele tijdens een klimaatdag. We bespreken dan alle mogelijke knelpunten in het gebied samen met deskundigen. Daarna bekijken we de gevolgen voor de ruimtelijke plannen en willen we inwoners meer bewust maken.’ Binnen Zeeland vindt ook onderzoek plaats over hittestress via meetpunten in Middelburg, Vlissingen en Heinkenszand. Dit geeft gegevens over aspecten zoals zon en wind in plattelandsgebieden om in modellen te verwerken. Tot nog toe zijn er vooral gegevens vanuit de stad Rotterdam. ‘Tijdens de “Waterochtend” op 28 september praten we met de Zeeuwse overheden en de VNG over de verdere uitrol in Zeeland en binnen de Zuidwestelijke Delta.’
Zeven ambities voor intensievere ruimtelijke adaptatie
In het Deltaplan staan zeven ambities. Ad Schenk licht ze kort toe:
- Uitvoeren van stresstesten. ‘Hiermee krijgen we inzicht in de gevolgen en mogelijke preventieve maatregelen.’
- In dialoog gaan met alle gebiedspartners. ‘Zowel overheden en maatschappelijke partners als bedrijven en inwoners moeten zich bewust worden van de risico’s.’
- Het opstellen van een gezamenlijke uitvoeringsagenda. ‘Want alleen samen kun je de opgave aan.’
- Koppelkansen met andere opgaven benutten. ‘Denk hierbij aan de energietransitie, woningbouw en herstructurering van locaties. Verwerk de aanpak voor ruimtelijke adaptatie ook in het nieuwe Omgevingsplan. Er ligt bijvoorbeeld een Zeeuws Energieakkoord waar we op aan kunnen haken.’
- Stimuleren door goede voorbeelden. ‘We gaan de voortgang bewaken en elkaar inspireren via een platform waarmee we kennis en ervaring delen. Het is van belang jezelf altijd af te vragen: is deze maatregel klimaatbestendig?’
- Meer gebruik maken van landelijke regelgeving. ‘Ik vind hierbij wel van belang dat er binnen de regels ruimte blijft voor oplossingen op maat, omdat elke regio zo anders is.’
- Beter voorbereid zijn op calamiteiten. ‘We moeten bijvoorbeeld goede afspraken maken met de Veiligheidsregio’s.’
‘Ruimtelijke adaptatie heeft een gezamenlijke inzet nodig van overheden, bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en de samenleving,’ sluit de wethouder af. ‘Ik vind dat Zeeland goed op dreef is. Laten we samen stappen vooruit zetten en zoveel mogelijk kansen verzilveren.’
