Simon werkt als coördinerend adviseur Waterbeheer bij Rijkswaterstaat Zee en Delta en Gert-Jan als senior adviseur Waterveiligheid en Morfologie. Beiden maken deel uit van het landelijke kernteam van het Kennisprogramma.
Kennisprogramma Zeespiegelstijging
Het Kennisprogramma Zeespiegelstijging is een samenwerking tussen overheden, kennisinstellingen, markt en maatschappelijke organisaties die cruciale kennis leveren voor onder andere de herijking van het Deltaprogramma in 2026. Het Kennisprogramma analyseert de mogelijke effecten van de zeespiegelstijging, en kijkt onder andere naar waterveiligheid, zandige kust en zoetwater. Ook wordt er onderzocht hoe zeespiegelstijging en de gevolgen voor Nederland nog beter voorspeld kunnen worden, geëvalueerd tot welke stijging de huidige strategieën voldoen en alvast alternatieve strategieën voor de toekomst verkend. Het Kennisprogramma ordent de belangrijkste kennisvragen langs vijf sporen:
- Zeespiegelstijging en Antarctica: wat kunnen we verwachten?
- Systeemverkenningen: wat betekent dit?
- Signaleringsmethodiek: wanneer handelen?
- Oplossingsrichtingen: wat is het handelingsperspectief?
- Implementatievraagstukken: hoe krijgen we het voor elkaar?
Inzicht door systeemverkenningen
Gert-Jan Liek is betrokken bij spoor 2. ‘Het doel van dit spoor is om inzicht te krijgen in de waterstaatkundige effecten van zeespiegelstijging op de Voorkeursstrategie van de Zuidwestelijke Delta,’ vertelt Gert-Jan. ‘We brengen in eerste instantie kwantitatief in kaart wat de verschillende zeespiegelscenario’s betekenen voor de hoogwaterveiligheid, waarbij we de waterkeringen en kunstwerken onderzoeken, en voor het zoetwaterbeheer en het peilbeheer in de verschillende Deltawateren. Ook kijken we naar de effecten op de overige gebruiksfuncties, zoals de natuur, landbouw en scheepvaart. Op basis hiervan krijgen we inzicht tot welke mate van zeespiegelstijging de huidige Voorkeursstrategie houdbaar is. Vervolgens gaan we kijken welke maatregelen genomen kunnen worden om houdbaarheid te verlengen.’
Belangrijke beslisinformatie
Het Kennisprogramma levert belangrijke beslisinformatie voor de volgende zes-jaarlijkse herijking van het Deltaprogramma in 2026. Gert-Jan legt uit: ‘Op dit moment werken we aan de plannen van aanpak, die we afstemmen met de regio. We zullen tot ongeveer 2024 bezig zijn met de systeemverkenningen. In de Zuidwestelijke Delta gaat het dan om de Oosterschelde en het Veerse Meer, de Westerschelde, het Grevelingenmeer, het Volkerak- Zoommeer en de kust en Voordelta. Hierbij betrekken we deskundigen van de verschillende partners uit het Gebiedsoverleg Zuidwestelijke Delta. Ook werken we nauw samen met reeds lopende onderzoeken van bijvoorbeeld de Vlaams Nederlandse Scheldecommissie (VNSC) en het project Effecten Zeespiegelstijging en Zandhonger Oosterschelde (EZZO). In de periode tot 2026 integreren we vervolgens de resultaten van spoor 2 met die van spoor 4 zodat we dit kunnen verwerken in de herijking.’
Hoe lang zijn de huidige strategieën houdbaar?
Simon Brasser werkt op dit moment aan de integratie van spoor 2 en spoor 4. Naast spoor 2 wordt nu spoor 4 opgestart: ontwikkeling van oplossingsrichtingen. ‘De resultaten uit spoor 2 vormen de basis en uitgangspunten voor spoor 4,’ licht Simon toe. ‘Om oplossingsrichtingen te kunnen onderzoeken moeten we eerst weten tot hoever de huidige strategieën houdbaar zijn voor de verschillende wateren en objecten in het gebied. In spoor 4 onderzoeken we mogelijke nieuwe strategieën en hoe we daar naar toe kunnen groeien. Daarvoor verwachten we in het voorjaar van 2021 de eerste bijeenkomst in de regio te kunnen organiseren. Ook heeft het Deltaprogramma ons gevraagd de effecten en opties voor de Zuidwestelijke Delta te onderzoeken als de Nieuwe Waterweg wordt afgesloten bij 2 tot 3 meter zeespiegelstijging.’
Alternatieve strategieën voor de toekomst
‘De herijkte Voorkeursstrategie Zuidwestelijke Delta en de inbreng vanuit de Zuidwestelijke Delta in de Kennisagenda van het Deltaprogramma vormen voor ons de leidraad,’ vervolgt Simon. Beiden zijn op Prinsjesdag gepresenteerd. Het Deltaprogramma spoort aan om bij het Kennisprogramma zoveel mogelijk partners te mobiliseren. Bij de herijking hebben we dat al volop gedaan. Doel van spoor 4 is ook het uitwerken van handelingsperspectieven, vanuit een integrale aanpak. En daarover hebben we de afgelopen 1,5 jaar al intensief nagedacht met allerlei gebiedspartners in het kader van de Gebiedsagenda Zuidwestelijke Delta 2050. Ook hebben we in dit traject veel kennisvragen opgehaald. Al met al een hele goede basis om de volgende stappen te nemen richting een duurzame en klimaatbestendige Zuidwestelijke Delta!’
Bekijk onderstaande video over het Kennisprogramma Zeespiegelstijging.
