Het keermiddel is nodig, want als de waterberging wordt ingezet kan het water in de haven van Tholen met 2,30 meter stijgen. Hierdoor overstroomt de haven. Ook het woongebied Waterfront loopt schade op. Om dit te voorkomen is het nodig de doorvaart bij hoog water af te sluiten. Het plaatsen van een gesloten dam was geen optie. Omdat zowel de pleziervaart als binnenvaartschepen gebruik maken van de haven, viel de keuze op een keermiddel. Dit is een dam met een opening, zodat het passeren van schepen mogelijk blijft. Als het water stijgt, wordt de doorvaart gesloten met stalen schotten, zodat het achterliggende gebied veilig is.
Bijzonder keermiddel
De bouw was een uniek project. Het is het enige keermiddel in deze vorm in Zeeland. Omgevingsmanager Ferdy Depondt: ‘Het was een mooie, maar ook uitdagende klus. De bodem op plaats van het keermiddel bleek niet stabiel te zijn. Eerst moesten we slib, klei– en veenlagen verwijderen. Vervolgens is nieuw zand gestort, toen konden we pas aan de slag. Ook mocht de doorvaart tijdens de bouw niet gestremd worden. Daarom is er eerst een tijdelijke sluis aangelegd en later pas de huidige definitieve doorvaart. Eind 2015 konden we het keermiddel al inzetten, als de nood aan man kwam. Gelukkig was dat niet nodig.’
Proefsluiting
Afgelopen jaar is het keermiddel nagenoeg afgebouwd. Op 16 december 2016 vond er een proefsluiting plaats. Ferdy: ‘Deze verliep zonder problemen. Dit betekent dat de bewoners rond de haven veilig zijn tegen het water, mocht de waterberging ingezet worden. Overigens zien we dit lang van te voren aankomen. Er is dus veel tijd voor het nemen van de benodigde maatregelen.’ Het keermiddel wordt niet zomaar ingezet. Hiervoor gelden strikte voorwaarden die in het zogenaamde inzetprotocol staan. ‘En behalve dat het keermiddel zorgt voor veiligheid, past het ook goed in het landschap,’ vult Ferdy aan. ‘De sluis is opgemetseld met schoon metselwerk en er is een fraaie pallisadewand aangelegd ter hoogte van de sluis. Ook is een loopbrug gebouwd, zodat je een rondje rond de haven kunt lopen.’
Waarom een waterberging in Volkerak-Zoommeer?
Veiligheid tegen het water is een zaak van nationaal belang. Dat bleek na de stormvloed van 1953. Dit resulteerde in de aanleg van de Deltawerken. Deze zijn gereed. Nu staat Nederland voor nieuwe uitdagingen. Met het inrichten van het Volkerak-Zoommeer tot de grootste waterberging van het land is Nederland weer een stukje veiliger tegen het water.
Stel je het volgende voor: het regent al dagen in Nederland. Het waterpeil in de grote rivieren stijgt en het buitengebied is kletsnat. Er wordt een zware westerstorm voorspeld. Daarom worden de Maeslant- en de Hartelkering gesloten. Ook de Haringvlietsluizen zijn dicht. Hierdoor stijgt het water in het Haringvliet en het Hollands Diep. De omliggende gebieden dreigen te overstromen. Om dit te voorkomen is het Volkerak-Zoommeer ingericht tot de grootste waterberging van Nederland, zodat het water tijdelijk kan worden geborgen. Er is capaciteit om 80.000 zwembaden water te bergen.
Op 28 januari 2016 stelde de minister van Infrastructuur en Milieu Melanie Schultz van Haegen de waterberging Volkerak-Zoommeer in gebruik. Om de klus te realiseren is intensief samengewerkt tussen een breed scala van partijen. Waterschap Scheldestromen voerde het Zeeuwse deel van het werk uit.
Ruimte voor de Rivier
Het programma Ruimte voor de Rivier coördineerde de uitvoering van dit ambitieuze project. Dit is opgericht door Rijkswaterstaat om een veiliger rivierengebied met een aantrekkelijker leefomgeving te ontwikkelen. Dit gebeurt door op 30 knelpunten in Nederland rivieren te verbreden, zodat 4 miljoen Nederlanders in een veiliger en in een mooiere leefomgeving komen te wonen.