Werkconferentie Zuidwestelijke Delta 2021

Vervolgens pakten we in een paneldiscussie de handelingsperspectieven uit de Gebiedsagenda bij de kop via twee inleiders per workshop. Het panel vertegenwoordigde onze brede Zuidwestelijke Delta-community: overheid, maatschappelijke organisatie, kennisinstellingen en het Deltaprogramma. Elke workshop presenteerde een concrete vraag, die we integraal en vanuit de verschillende opgaven bespraken. Het panel reageerde onder leiding van Kim Coppes. En natuurlijk vroegen we ook input van de deelnemers.

Het panel bestond uit:

• Kees Jan de Vet, dijkgraaf van waterschap Brabantse Delta en lid van het Gebiedsoverleg Zuidwestelijke Delta
• Ira von Harras, directeur van ZMf, de Zeeuwse natuur en milieufederatie
• Annemieke Nijhof, directeur van Deltares
• Peter Glas, deltacommissaris

De handelingsperspectieven uit de Gebiedsagenda en daarmee de thema’s voor de workshops waren:

• Sterke en aantrekkelijke kust
• Dynamische dijkzones
• Vitaal polder- en krekenlandschap
• Rijke platen, slikken en schorren
• Gezonde en verbonden zeearmen

In elke workshop gingen we concreet en interactief met elkaar aan de slag. Lees op deze pagina meer over de invulling van de workshops.

Na de workshops sloten we de werkconferentie plenair af. Onder leiding van Kim Coppes koppelden de workshops de opbrengst van de middag terug, reageerde het panel en kon je als deelnemer ook je reactie geven. Tot slot hadden we nog een artistieke afsluiter in petto.

Zeespiegelstijging

Er zijn steeds meer aanwijzingen dat de zeespiegel sneller kan stijgen dan eerder werd verwacht, zodat anticiperen op de toekomst mogelijk sneller nodig is dan we tot nu toe dachten. Het landelijk Kennisprogramma Zeespiegelstijging onderzoekt het tempo en de mate van mogelijke zeespiegelstijging, de mogelijke gevolgen voor de waterkeringen, zoetwatervoorziening en ruimtelijke inrichting. Tevens wordt verkend hoe we hierop tijdig kunnen anticiperen.

Omgevingsagenda Zuidwest

Provincies Zuid-Holland en Zeeland en het Rijk hebben vanuit de Omgevingsagenda Zuidwest het initiatief genomen om in beeld te brengen in welke gebieden zij concrete stappen zouden kunnen gaan zetten. Zij kijken daarbij naar gebieden waar nu kansen liggen omdat er urgente opgaven spelen die vorm geven aan de kust. Of omdat het systeem al zo aan het veranderen is dat bestaand gebruik onder druk staat. Dit vraagt ons om keuzes te maken. Zij horen graag de inzichten, ideeën en initiatieven van de workshopdeelnemers. Sluiten die aan op de gepresenteerde voorzet? En kunnen we de kansen om nu samen aan de slag te gaan en de krachten te bundelen nog concreter maken? In de workshop bespraken we voor welke gebieden en/of welke opgaven de meeste animo is en met welke partijen we hiervoor verder in gesprek moeten gaan.

Tea Both, wethouder van gemeente Goeree-Overflakkee en lid van het Gebiedsoverleg en Anita Bijvoet, verantwoordelijk voor de Omgevingsagenda namens het ministerie van BZK, hebben de workshop ingeleid. Daarna lieten we vooral de deelnemers aan het woord via een interactieve aanpak. Jeroen van Herk van OAK consultants was gespreksleider voor deze workshop. Jeroen was atelierleider van de Gebiedsagenda.

Kennisopbouw

In deze workshop gingen we onder leiding van de dagvoorzitter Kim Coppes daarover met de workshopdeelnemers in gesprek. Philipp Keller, bestuurder van waterschap Scheldestromen, leidde het onderwerp in. 2050 en 2100 lijken ver weg, maar het is belangrijk om nu al te beginnen met kennisopbouw. Daarover vertelt Tjeerd Bouma van het NIOZ meer. Leo Adriaanse van Rijkswaterstaat Zee en Delta en Philip Drontmann van de Kenniscommunity Oosterschelde gaven een introductie over projectvoorstellen voor het icoonproject waterkerende landschappen van het Vlaams-Nederlands Samenwerkingsplatform Deltavraagstukken.

Panel

We bespraken vervolgens met een panel met daarin Philipp Keller, Ira von Harras, directeur van de ZMF, en Tjeerd Bouma samen met de deelnemers hoe de waterkeringszone past in een klimaatbestendige Zuidwestelijke Delta en welke acties nu nodig zijn.

Gebiedsgerichte aanpak en krachten bundelen

De weg naar een economisch vitaal, leefbaar en ecologisch duurzaam platteland is een traject van de lange adem. Geen enkele partij kan deze opgaven afzonderlijk realiseren. Het Interbestuurlijk Programma Vitaal Platteland Zuidwestelijke Delta (IBP-VP) wil een aantal stevige stappen zetten, met een gebiedsgerichte aanpak én door met alle overheden de krachten te bundelen.

Integrale vraagstukken in het landelijk gebied

Peter van Veelen van Buro Waterfront leidde de workshop. Hij begon met een gesprek over de integrale vraagstukken in het landelijk gebied met Luc Mangnus, bestuurder van waterschap Scheldestromen, en Marijke Andela, senior beleidsmedewerker van het ministerie van LNV voor Zuidwestelijke Delta.

Living Lab Schouwen-Duiveland

Hierna lieten we de eerste resultaten van het IBP-VP zien en bespreken die met de workshopdeelnemers. Marnix van Driel van provincie Zeeland gaat als trekker van de Broedplaats Zoet Water in op het Living Lab Schouwen-Duiveland. Hierin werken diverse partijen samen aan nieuwe, innovatieve oplossingen voor de uitdagingen op het gebied van water, voedsel, onderwijs en bestuur. Voorbeelden van onderzoeksthema’s zijn teelten (zoet, zout, zilt) en zoetwatervoorziening. Vervolgens vertelde Frank Verhoeven van Boerenverstand namens de Broedplaats Volhoudbare landbouw meer over de Biodiversiteitsmonitor en “Belonen voor duurzame prestaties Zuidwestelijke Delta”. Dit project zet in op een gemeenschappelijke taal (een set aan KPI’s) om duurzame prestaties van de landbouwsector te meten, te verbeteren en uiteindelijk te gaan belonen.

Na deze presentaties gingen we in gesprek over wat er nodig is om het vitaal polder- en krekenlandschap toekomstbestendig te maken. En welke eerste concrete stappen nodig zijn.

Habitats onder druk

Zowel in de Oosterschelde als in de Westerschelde staan deze habitats om verschillende redenen onder druk. Hoe houdbaar is het beschermen van deze habitats op lange termijn? Welke rol kunnen ze spelen in de bescherming tegen overstromingen als de zeespiegel stijgt? Kunnen ze deze rol blijven vervullen? En hoe verhouden lange en korte termijn zich hierbij tot elkaar?

Onder leiding van Louise van der Heijden van het Delta Platform gingen we op zoek naar de antwoorden op deze vragen. Dat deden we via een programma vol interactie. De workshop werd ingeleid door Anita Pijpelink, gedeputeerde van provincie Zeeland en lid van het Gebiedsoverleg Zuidwestelijke Delta en Frans van Zijderveld van Natuurmonumenten. Eric van Zanten van Rijkswaterstaat Zee en Delta en Frans van Zijderveld voedden de discussie door een schets van de situatie in onze Delta.

Bij verbonden zeearmen denken we vaak aan de ecologie. Maar wat betekent de ontwikkeling van de Zuidwestelijke Delta tot aan nu voor de scheepvaart en handel? En hoe verhoudt deze zich tot andere waarden en activiteiten?

Economisch perspectief

We draaiden in deze workshop de rollen om. We zochten vanuit het economisch perspectief interactief naar de manier waarop economie goed kan samengaan met andere functies, zoals ecologie. Na een korte duik in de geschiedenis en een belangenspel gingen we uiteen in drie break-out sessies. Hierbij bespraken we voor de drie provincies Zeeland, Brabant en Zuid-Holland, een casus over verbindingen tussen de zeearmen en elkaar. Gerjo Bommelje van North Sea Port en Mascha Dedert van de ZMf faciliteerden de workshop samen met onder andere DOW en Rijkswaterstaat.

Hieronder kun je de livestream van de werkconferentie Zuidwestelijke Delta op 30 juni 2021 terugkijken.

Het programma van de werkconferentie duurde van 12.30 tot 17.00 uur en bestond uit de volgende onderdelen:

• 12.30 – 12.45 uur: Virtuele inloop (via livestream)
• 12.45 – 14.30 uur: Plenaire start, keynote en paneldiscussie (via livestream)
• 14.30 – 14.45 uur: Pauze
• 14.45 – 16.15 uur: Workshops (via Zoom)
• 16.15 – 16.30 uur: Pauze
• 16.30 – 17.00 uur: Plenaire afsluiting (via livestream)

Door het programma heen kon je vragen stellen, input geven of in gesprek gaan. Meepraten op social media? Gebruik dan #zwdelta.